Gsm's, elektrische fietsen, e-steps, hooverboards en laptops werken op lithium-ion batterijen die je moet opladen. Ook scooters, bromfietsen, gereedschap, poetsmachines enz.
Wist je dat in elk gemiddeld huishouden rond de 100 batterijen en accu's liggen?
Ontdek hier waarom ze een brandrisico vormen en hoe je deze batterijen veilig oplaadt.
Wat zijn Li-ion batterijen en hoe werken ze
- Een batterij is een verzameling van cellen.
- Ze worden in serie en parallel geschakeld om de gewenste spanning en stroom te bekomen.
- Een batterij management systeem zorgt ervoor dat de cellen binnen veilige grenzen gebruikt worden.
Oorzaken van oververhitting en brand bij Lithium-ion batterijen
Door grote schokken of andere beschadigingen  kunnen lithium-ion batterijen in thermal runaway gaan. Ze slaan als het ware 'op hol'. De temperatuur in de batterij wordt daarbij zo hoog dat nog hogere temperaturen ontstaan. Naast de zeer hoge temperaturen ontstaan er soms gevaarlijke gassen, een zeer felle vuurzee en ontploffingen. Elektrische en metalen delen worden daarbij geprojecteerd.
Iedereen laat wel eens een gsm vallen; een elektrische fiets kan ook omgestoten worden; met een e-step wordt al eens gestunt en belandt soms in een sloot ...
Samengevat wat kan je batterij doen branden?
- Schok
- Val
- Doorboring
- Onderdompeling
- Pletten
- Trillingen
Een te hoge laadstroom of een te grote ontlading van een accu, maar ook kortsluiting kunnen te veel energie vrijgeven waardoor de temperatuur en de druk in de accucel snel oplopen:
- Kortsluiting in de batterij zelf
- Kortsluiting extern
- Overladen door te lang op te laden
- Overontladen door te lang te wachten met opladen
Bij thermische overbelasting wordt vaak gedacht aan hoge temperaturen zoals bij een externe brand. Dat kan thermal runaway uiteraard veroorzaken.
Maar ook temperaturen onder 0° Celsius hebben een invloed op de batterijen. Met als gevolg dat ze afnemen in prestaties, maar ook in veiligheid. En deze negatieve effecten zijn nog sterker bij grotere laadstromen. Het opladen van batterijen bij temperaturen onder het vriespunt kan blijvende schade toebrengen aan batterijcellen.
Samengevat:
- Oververhitten
- Te koud
- Brand
- Thermische schok
Een Li-ion batterij is een complex samengestelde batterij die een hoog vermogen heeft en minder milieubelastend is.
Maar de samenstelling is complexer dan traditionele batterijen en goedkope exemplaren kunnen een extra gevaar vormen.
Tips om veilig op te laden
- Rookmelders redden levens. Laad dus op in een ruimte waar een rookmelder hangt. Dan word je verwittigd als het fout loopt en kan je snel reageren.
- Laad overdag op, dan ben je wakker en in de buurt zodat je snel kan reageren als er iets misgaat.
- In de handleiding van elk apparaat staan duidelijke richtlijnen om veilig op te laden. Neem ze door en pas ze ook toe.
- Gebruik alleen de originele oplader. En is die stuk of versleten? Koop dan bij de echte producent een nieuwe. Goedkoop en namaak houdt risico's in omdat die niet voldoen aan de juiste strenge eisen.
- Leg het apparaat tijdens het opladen op een stabiele, onbrandbare plaats. En dus niet in je bed, aan de rand van het bad,...
- Opgeladen? Stekker eruit!
- Beschadigd, wat nu? Is het apparaat gevallen, beschadigd of vervormd, is het ondergedompeld geweest in water of een andere vloeistof? Leg het dan buiten neer en lever het zo snel mogelijk in. Gooi afgedankte batterijen of accu's nooit bij je restafval. Maar lever ze in bij het containerpark in je gemeente of bij een winkel of ander verzamelpunt van batterijen.
- Onderhoud van een apparaat of de accu van een apparaat laat je steeds over aan een deskundige.
- Laad regelmatig op. Een batterij die bijna leeg is, is minder veilig. Laad je apparaten minstens om de drie maanden op. Zo gaat je batterij ook langer mee.
- Hou het oplaadbare apparaat uit het volle zonlicht en vermijd vrieskou.
- Vermijd extreme temperaturen tijdens het opladen:
- Vermijd vrieskou (< 0°C).
- De optimale oplaadtemperatuur ligt tussen 15° en 35° Celsius.
- Voor een e-fiets of scooter mag de omgevingstemperatuur tijdens het opladen tussen 0° en 45°C zijn.
- Opladen in de winter: Laad alleen op als de temperatuur boven 0°C is.
- Als dit buiten niet kan, laad dan binnen op.
- Blijf in de ruimte tijdens het opladen en controleer regelmatig of de accu en lader niet te warm worden.
- Worden ze toch warm? Breng de accu en lader onmiddellijk naar buiten.
- Bij een snellader (met een hogere laadstroom) dient de temperatuur minimum 5°C te zijn
- Hou er rekening mee dat je e-fiets, scooter of wagen op koude winterdagen minder ver zal rijden door de lagere temperatuur.
Zo herken je een onveilige accu voor je e-bike of e-scooter
Om een potentieel gevaarlijke situatie te voorkomen, is het belangrijk dat je de accu van je elektrische fiets of scooter regelmatig controleert op waarschuwingssignalen.
Let op deze signalen van een beschadigde of onveilige accu:
Tijdens en na het opladen:
- Merkbare oververhitting: De accu of lader wordt extreem heet tijdens het opladen.
- Vreemde geuren: Je ruikt een ongewone, chemische of brandlucht.
- Geluid: Je hoort sissende of knallende geluiden uit de accu komen.
- Rook of brand: Er zijn zichtbare tekenen van rook of brand.
- Zwelling/Uitpuilen: De behuizing van de accu is opgezwollen, uitgepuild of vervormd.
Fysieke schade:
- Deuken en lekken: De accu vertoont zichtbare deuken, scheuren of lekken als gevolg van ongelukken, botsingen of andere schade.
- Onbekende schade: Controleer de accu ook op schade die ontstaan kan zijn toen het apparaat onbeheerd buiten stond.
Als je een van deze signalen opmerkt, stop dan onmiddellijk met het gebruik en opladen van de accu en neem contact op met de leverancier of een gespecialiseerde reparateur voor advies.
Blijf alert en veilig!
Â
Dit filmpje laat zien wat je moet doen als een batterij in brand vliegt.
